سرخچه

سرخچه ,سرخجه در بارداری,سرخجه در بزرگسالان,سرخجه چیست,سرخجه در نوزادان,سرخچه در بارداری,سرخجه کودک,سرخجه در کودکان,سرخجه چیست,سرخچه نوزاد

توضیحاتی در مورد سرخچه

سرخجه (به انگلیسی: Rubella) یک بیماری ویروسی است که سرخک آلمانی یا سرخک سه روزه نیز نام دارد زیرا تب بیمار بعد از ۳ روز قطع می‌شود. گاهی اوقات ضایعات پوستی آن شبیه سرخک یا مخملک تظاهر پیدا می‌کند. در این مطلب از سایت جسارت در مورد سرخچه صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.

سرخچه چیست

سرخجه یک بیماری تنفسی است که نسبتا خفیف، اما مسری است. از بعد از همگانی شدن تزریق واکسن MMR طبق برنامه واکسیناسیون کشوری در ایران، بیماری سرخجه کاهش چشمگیری یافته است. اما قبل از اینکه واکسن سرخجه در سال ۱۹۶۹ ساخته شود، سرخجه در بین بچه های دبستانی و پیش دبستانی بسیار شایع بوده و اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار دیده می شد. کودکی که به سرخجه مبتلا می شود دانه های پوستی یا بثورات شبیه به سرخک می زند و ممکن است تب خفیفی هم داشته باشد، اگر چه گاهی یک کودک می تواند بدون بروز هیچ علامتی هم به سرخجه مبتلا شده باشد. سرخجه را به نام سرخک آلمانی یا سرخک سه روزه نیز می شناسند، در حالیکه واقعا سرخک نیست و عامل آن ویروسی متفاوت از ویروس ایجاد کننده سرخک است.

علائم سرخچه

دانه‌های پوستی در سرخجه معمولاً در پشت گوش پدیدار می‌شوند و سپس به صورت و گردن و بقیه نقاط بدن گسترش میابد از نشانه‌های بالینی مشخص سرخجه التهاب غده‌های لنفاوی واقع در پشت گوش یا ناحیه پشت گردنی می‌باشد. کودک مبتلا به این بیماری ممکن است فاقد علامت باشد بیماری در بزرگسالان می‌تواند به صورت تب خفیف ۱ تا ۵ روزه، سردرد، بیقراری، ترشح خفیف بینی و التهاب ملتحمه بروز کند.

خطر سرخچه

سرخجه بیماری خطرناکی برای کودکان و نوجوانان نیست. اما برای جنین قبل از تولد، بخصوص در سه ماه اول بارداری، بسیار خطرناک و آسیب زننده است. در حقیقت واکسن سرخجه اولین بار برای پیشگیری از ابتلا به سرخجه در دوران حاملگی برای زنانی که در سنین باروری قرار داشتند ساخته شد. ابتلا به سرخجه در یک خانم حامله، بخصوص در سه ماهه اول بارداری، تا ۸۵% منجر به بروز سندرم سرخجه مادرزادی یا congenital rubella syndrome (CRS) می شود. همچنین می تواند سبب سقط جنین، تولد زودرس و نقایص شدید مادرزادی در جنین مانند کری، کوری و نقایص دیگر در قلب و مغز شود. زنان حامله ای که در بچگی واکسن سرخجه را دریافت کرده اند، نسبت به این بیماری ایمن هستند در حالیکه آنها که به این بیماری در دوران بچگی مبتلا شده اند ممکن است نسبت به آن ایمن نشده باشند. بنابراین به خانمهایی که قصد حاملگی دارند توصیه می شود که یک تست از نظر میزان آنتی بادی و مقاومت بدنشان نسبت به بیماری سرخجه انجام دهند و اگر مشخص شد که نسبت به بیماری ایمن نیستند حداقل ۳ ماه قبل از حاملگی اقدام به واکسیانسیون نمایند. پیش از ساخته شدن واکسن بر علیه سرخجه و عمومی شدن استفاده از آن، اختلالات مادرزادی به علت سرخجه بسیار بیشتر از امروز دیده می شد.

عوارض سرخچه

جنین‌هایی که در مراحل اول تشکیل مبتلا می‌شوند بیشتر از همه در معرض خطر مرگ داخل رحمی، سقط جنین خودبخود و ناهنجاریهای اندامهای مهم بدن هستند. این ناهنجاریها ممکن است شامل یک یا چند نوع از جمله: ناشنوایی، آب مروارید، کوچکی چشم، آب سیاه جنینی، کوچکی جمجمه، عقب‌ماندگی ذهنی، ارتباط بین سرخرگ ششی و آئورت، نقص دیواره بین بطنی یا دهلیز در قلب، ضایعات پوستی، بزرگی هم‌زمان کبد و طحال، یرقان، نقایص استخوانی باشد. وههچنین نداشتن تعادل در افراد می‌گردد.

اولین علامت سرخچه

اولین علامت بثورات خارش دار مخصوص سرخجه است که ابتدا در صورت، گردن و بعد در تمام بدن پدیدار می شود. دانه های سرخجه ممکن است به شکل نقاطی به رنگ صورتی یا قرمز کم رنگ به نظر آیند که بعدا می توانند با هم ترکیب شده و شبیه به یک لکه بزرگتر شوند. بطور معمول دو تا سه روز نیز این علائم به طول می انجامند. سایر علائم ممکن است بصورت تب خفیف (بین ۳۷.۷ تا ۳۸.۳ سانتیگراد) که می تواند ۲۴ ساعت طول بکشد گرفتگی یا آبریزش از بینی قرمزی و التهاب چشم ها و تورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی در قاعده جمجمه، پشت گوش ها و پشت گردن باشند. بیشتر بچه های مبتلا به سرخجه به طور کامل و بدون عارضه از بیماری بهبود می یابند. بالغینی که سرخجه می گیرند ممکن است دچار عوارضی مثل آرتریت (التهاب مفاصل) و آنسفالیت (التهاب مغز) شوند

تشخیص سرخچه

سرخجه در تشخیص افتراقی با بیماری‌های سرخک، مخملک و تعداد زیادی از عفونتهای پوستی و مونو نوکلئوز عفونی قرار می‌گیرد. تشخیص بالینی سرخجه در اغلب مواقع درست انجام نمی‌شود. در موارد حاد بیماری تنها با کمک آزمایشگاه می‌توان بیماری را تشخیص داد. تشخیص بیماری براساس افزایش آنتی‌بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در دوبار آزمایش تأیید می‌شود در فاصله ۱ تا ۲ هفته پس از ظهور ضایعات پوستی می‌توان ویروس را از ترشحات گلوی بیمار جدا کرد. خون، ادرار و مدفوع بیمار می‌تواند حاوی ویروس باشد. اما جداکردن ویروس بسیار وقت‌گیر بوده و به ۱۰ تا ۱۴ روز وقت احتیاج دارد. برای تشخیص سرخجه مادرزادی در نوزاد تازه متولد شده می‌توان خون بیمار را مورد آزمایش قرار داد در صورت وجود آنتی‌بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در یک نمونه خون می‌توان بیماری را تشخیص داد.

سرایت سرخچه

قدرت سرایت و انتشار سرخجه به اندازه سرخک و آبله مرغان نیست، اما کودکی که واکسن سرخجه نگرفته باشد در صورتی که از هوایی استنشاق نماید که به بزاق و ترشحات فرد مبتلا به سرخجه آلوده شده است (مثلا بواسطه عطسه و سرفه فرد بیمار)، می تواند به بیماری مبتلا شود. فرد بیمار یک هفته قبل از پیدایش دانه های سرخجه و یک هفته بعد از پیدایش آنها می تواند بیماری را به دیگران انتقال دهد. بیشترین واگیری بیماری زمانی است که دانه ها بیررون ریخته باشند. اگر خانم حامله ای در مقابل سرخجه ایمن نشده است، باید از کودک مبتلا به سرخجه، حتی یک هفته بعد از ناپدید شدن دانه ها نیز دوری کند .

آشنایی با سرخچه

این بیماری در تمام نقاط دنیا از اجتماعات دور و مجزا شایع است. شیوع سرخجه در زمستان و بهار افزایش می‌یابد. سرخجه از طریق تماس با ترشحات بینی و گلوی افراد آلوده منتقل می‌شود. این بیماری به‌طور مستقیم از طریق قطره‌های آب دهان ضمن تماس مستقیم بیماران منتقل می‌شود. این دوره از یک هفته قبل از بروز ضایعات پوستی شروع می‌شود و تا حداقل ۴ روز پس از آن ادامه می‌یابد. سرخجه یک بیماری به شدت مسری است. نوزادانی که مبتلا به سرخجه مادرزادی هستند ممکن است تا ماه‌ها بعد از تولد، ویروس را دفع کنند. حساسیت به این بیماری در همه افراد عمومیت دارد. تنها نوزادان متولد شده از مادران ایمن تا مدتی می‌توانند ایمنی مادرزادی را حفظ کنند. در اثر آلودگی طبیعی به ویروس یا واکسیناسیون، ایمنی فعال در مقابل بیماری ایجاد می‌شود. ایمنی‌ای که بعد از عفونت طبیعی به وجود می‌آید، معمولاً همیشگی است و به‌نظر می‌رسد که برای تمام عمر باقی می‌ماند ولی ایمنی ناشی از واکسیناسیون، بستگی به میزان تماس با بیماری در مناطق اندمیک دارد. 

واکسن سرخچه

واکسن سرخچه واکسن سرخچه‌ای که امروزه در اختیار است واکسنی است که از ویروس سرخچه زنده و ضعیف شده تهیه شده است و واکسن بسیار خوبی است، زیرا نه فقط پادتن آن در سرم خون بلکه در ترشحات بینی و حلق افرادی که واکسن می‌زنند بوجود می‌آید و اثر آن شبیه موقعی است که آن شخص مبتلا به بیماری سرخچه شده باشد. واکسن سرخچه به صورت جداگانه یا توام با واکسن سرخک و اوریون تهیه شده است و می‌توان آن را در 12 تا 15 ماهگی زیر جلد تزریق کرد، مگر در مواقعی که بیماری در مناطق شایع باشد که در این صورت می‌توان در نه ماهگی تزریق نمود. چون ویروس واکسن در اثر نور و حرارت از بین می‌رود. بنابراین واکسن را باید قبل از مصرف در یخچال و دور از نور نگهداری نمود و در هنگام مصرف زیر جلد تزریق کرد. تحقیقات نشان داده است که تزریق یک نوبت واکسن سرخچه کافی است و بعد از تزریق در 98% موارد ، پادتن ضد سرخچه در خون کودکی که واکسن زده است بوجود می آید. دومین تزریق واکسن سرخچه توام با سرخک و اوریون در 4 تا 6 سالگی توصیه می‌شود. به کودکانی که دومین تزریق انجام نشده است، در بین 6 تا 12 سالگی می‌توان تزریق کرد.

درمان سرخچه

برای درمان سرخجه چه باید بکنم؟ اگر کودک شما مبتلا به سرخجه شده است، کاری لازم نیست انجام دهید زیرا این یک بیماری خفیف است. به این دلیل که عامل بیماری ویروس است نه باکتری، آنتی بیوتیک نیز موثر نخواهد بود. ممکن است برای پائین آوردن تب او لازم باشد که از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. اما هرگز از آسپیرین استفاده نکنید، زیرا ممکن است سبب بروز سندرم Reye شود که بیماری نادر اما بسیار خطرناک و کشنده است

سرخچه در بارداری

چطور زن آبستن مبتلا به سرخچه می‌شود و چطور جنین او دچار ناهنجاری می‌گردد؟ اگر زن آبستنی که قبلا به سرخچه مبتلا نشده و واکسن هم نزده باشد با کودک یا بابیمار مبتلا به سرخچه تماس پیدا کند، ویروس سرخچه از راه بینی و حلق او وارد می‌شود و در بدن او تکثیر می‌یابد سپس ویروس از راه جفت به جنین او می‌رسد و جنین او را مبتلا می سازد. سن بارداری به هنگام ابتلا اهمیت دارد، اگر ابتلای مادر به سرخچه در خلال 8 هفتگی دوران آبستنی باشد 50 تا 80 درصد امکان دارد جنین او مبتلا شود. در سه ماهه دوم دوران بارداری 10 تا 20 درصد و در سه ماهه سوم دوران بارداری ابتلا کمتر می‌باشد. اگر جنین در سه ماهه اول دوران جنینی مبتلا شود چون در این دوران اعضای جنین در حال تشکیل شدن و شکل گرفتن می‌باشد. بنابراین موجب ناهنجاریهای مختلف جنین می‌شود و نوزاد پس از تولد دچار ناهنجاریهای قلبی ، ناهنجاریهای کبد ، عارضه چشم (آب مروارید و آب سیاه) ، عارضه گوش (کری) ، خونی (خونریزی پوست) و بالاخره ویروس مستقیم اعصاب مرکزی را مبتلا می‌سازد و نوزاد پس از تولد دچار عقب افتادگی مغزی و گاهی دچار تشنج می‌گردد.

پیشگیری از سرخچه

چطور می توانم از بیماری سرخجه کودکم پیشگیری کنم؟ با انجام واکسیناسیون MMR که طبق برنامه واکسیناسیون کشوری، معمولا دوز اول آن در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی تزریق شده و یادآور آن در سنین ۴ تا ۶ سالگی انجام می شود. اگر هر گونه شکی در مورد واکسیناسیون کامل فرزندتان دارید حتما برنامه واکسیناسیون فرزندتان را با کارشناس مرکز بهداشتی و درمانی یا پزشک وی کنترل کنید.

تشخیص بالینی سرخچه

تشخیص بالینی سرخجه در اغلب مواقع درست انجام نمی شود. در موارد حاد بیماری، تنها با کمک آزمایشگاه می توان بیماری را تشخیص داد. تشخیص بیماری بر اساس افزایش پادتن های اختصای ضدویروس سرخجه در دو بار آزمایش تایید می شود. در فاصله ۲-۱ هفته پس از ظهور ضایعات پوستی، می توان ویروس را از ترشحات گلوی بیمار جدا کرد. خون، ادرار و مدفوع بیمار می تواند حاوی ویروس باشد، اما جدا کردن ویروس بسیار وقت گیر بوده و به ۱۴ -۱۰ روز وقت احتیاج دارد. برای تشخیص سرخجه ی مادرزادی، در نوزاد تازه متولد شده می توان خون بیمار را مورد آزمایش قرار داد و در صورت وجود آنتی بادی اختصاصی ضدویروس سرخجه در یک نمونه خون، بیماری را تشخیص داد. هر فرد با یک بار مبتلا شدن به بیماری سرخجه، برای تمام عمر نسبت به این بیماری مصونیت می یابد. کسانی که پس از یک سالگی نیز از واکسن سرخجه استفاده کرده باشند، مصونیت دائمی پیدا می کنند. نوزادانی که مادران شان به سرخجه ایمنی دارند، به طور معمول پادتن های مادری را ۹-۶ ماه پس از تولد، در خون خود دارند و علیه سرخجه مصون هستند.

بیشتر بخوانید : سرخجه ♥ مخملک ♥ آبله مرغان ♥ اوریون